Newsletter
Wenn Sie im KonsumentInnenschutz auf dem Laufenden sein wollen, abonnieren Sie kostenlos das Verbrauchertelegramm als Newsletter.
Possen pa adurvé zënza festide la formes de silicon da cësadafuech?
Formes de silicon ie da giapé te uni sort de variantes. Les possa unì adurvedes sibe a cujiné che a dlacé ite y les possa unì metudes te ëifl, tl furnel a microondes y tla mascinn da lavé ju.
N generel vën la formes da cësadafuech ratedes adatedes per n’adurvanza zënza festide sce les vën, do che les ie uides fates, mo n iede cuetes ora. A chësc pruzes ti dijen “sciaudé ora” y l vën fat per schivé che cunliamënc chimics ora dl material sintetich se mescëide tla spëisa. Ma l semea che per rejons de cosć renunzieia vel’ produtëures a chësc pruzes dl “sciaudé ora”. Si prudoc lascia ora, dantaldut l prim iede che n i adrova, sustanzes chimiches che se mescëida cun la spëisa che cuej t’ëifl.
“Per na segura possen, dan che n les adrova per l prim iede, lavé ju bën la formes de silicon, les cuejer ora uetes per n’ëura te ëifl a 200° y pona les salansé mo n iede bën” dij Silke Raffeiner, l’esperta d’alimentazion dla Zentrela Cunsumadëures dl Südtirol. Prinzipelmënter ne dassëssa la formes mei unì sciaudedes su sëura 200°C. Sce na forma de silicon ie adateda per maiadives ie da udëi dal simbul dl got y dla furchëta o dala indicazion “per maiadives”. Sce n onj ite uni tant la formes do che n les à lavedes juda chësc a mantenì plu giut la carateristica che les ne taca sun l testen. Formes de silicon crazedes su ne dassëssa nia plu unì adurvedes per maiadives.
“Smaché ora de drë scioldi dal viere virtuel”
L fenomenn dla “compres in-app”
La stragran maiuranza de chi che fej juesc de fertuna se nuza dantaldut dl computer de cësa. L jughé se porta for plu nce pro sun tablets y smartphones, nce alalergia y ntan che n ie ncantëur.
La miëura strategia per tré adalerch jugadëures putenziei ie chëla de presenté l juech sciche zeche che ne costa assolutamënter nia. Tla prima fasa dl juech ne adroven propi degun scioldi, ma mé sce n ie boni de renunzië a truepa tentazions. Cun de pitla spëises àn defati virtualmënter a despusizion cërta ermes, la abelimënt dl guant tl juech o nce l vester da garat de mesuns de paiamënt imateriei sciche giuei, munëides y auter – sambën dut paià cun de drë scioldi! Ma ulà abina pa i mutons y jëuni i mesuns de paiamënt per fé tel compres? Sce i fej juesc al computer ài debujën de na cherta de credit o debit che ne ie, per l solit, nia a si despusizion. Neuroscienziac amunësc oradechël n cont di periculi de n’adurvanza massa bonoriva de tecnologies che possa danejé l pruzes cognitif dl aprendimënt.
Sce de tei njins cun na cherta-SIM vën cumbinei cun n plan de valor o n cuntrat a tarifa vën i scioldi adurvei per ch’sta compres nsci tlamedes “compres in-app” menadrë trac ju dal avëi d’avanz dla cherta-SIM o trac ju tla conta. Ënghe sce l se trata mé de n valgun cent avanerà chësta spëises n generel aslune y nchin che i genitores se ntënd y vën a se cunsië pra la ZCS à si mutons bele spendù somes de nchin plu de 1.000 euro.
Cie fé? Cunscidran l dann che chisc njins gauja ala sanità y nia mé al tacuin dassëssi, tan che puscibl, unì tenii dalonc dai pitli. Ma sce l dann economich ie bele unì fat possen purvé a jì l troi dla desdita dl cuntrat pervia dla ncapazità cumerziela per gauja dl’età dl partner de cuntrat. Ma chësc ne funzioneia nia for. Oradechël pudëssen nce adaté la mpustazions y lië i paiamënc a na password.
Iel pa propi maiadives sanes y melsanes?
L ie n dilema. Cun maiadives “sanes” cunliëia trueps regules y renunzies, cun prudoc “melsani” alincontra legrëza y gudimënt. Maiadives ratedes melsanes vën suvënz nce adurvedes coche premi – scebën che l cumparësc pona pra trueps nce na stleta cuscienza. I esperc tlama chësc fenomenn contraditore “l paradox gudimënt-sanità”.
Sce ntansce, ne ie la categorisazion “maiadives sanes” y “maiadives melsanes” ncueicundì nia plu atuela y nianca da fundamënt y n ne rejona nianca plu de maiadives “pruibides”. Permò la cumbinazion dla maiadives te na drëta relazion fej ora n’alimentazion balanzeda, dij la Sozietà per l’alimentazion svizera SGE. Y la Sozietà per l’alimentazion austriaca ÖGE ie dla minonga che la cuantità, la cumbinazion y la maniera de cujiné ie de mpurtanza per n’alimentazion balanzeda. Dëuciaries, snacks salei y da ont ne ie nia da udëi n contradizion cun n’alimentazion sana sce mé maiei n iede o l auter te de pitla cuantiteies y l rest dl’alimentazion ie metù adum a na maniera balanzeda y varieda.
La ZCS presënta l liber dla spëises de cësa 2.0 nuef
Funzions nueves y pusciblteies d’analisa mostra pusciblteies de sparani
La miëura maniera per avëi for sot a cuntrol si finanzes y per recunëscer puscibilteies de sparani ie chëla de tenì n liber dla spëises de cësa. La Zentrela Cunsumadëures pieta n tool online che lascia pro uni mumënt de scrì ite la ntredes y la spëises y de ne pierder nia la sëuraududa sun l stat dla finanzes, sun la spëises y sun la puscibilteies de sparani di cosć tres analises y ndicazions dl saldo. Chësc ie for plu mpurtant pervia di priejes che avanea tresora te deplù ciamps y che ti dà da ciampì ai/ala cunsumadëures.
L liber dla spëises de cësa nuef 2.0 ie unì ativà de nuvëmber y duc i dac di/dla nuzadëures ie unic sëurantëuc automaticamënter tl sistem nuef. La app nueva possa unì ciarieda ju tres l webbrowser o coche app per sé per l smartphone.
La ndicazions per la nstalazion dla app “Haushaltsbuch 2.0” ie da giaté sot a: https://www.consumer.bz.it/de/die-vzs-stellt-das-neue-haushaltsbuch-20-vor
Bënsté di tieres y cunsum de cërn: danter ulëi y realtà
Cun duta la sensibiltà per la defendura y per l bënsté di tieres chier la/i cunsumadëures canche i/les compra ite cërn suvënz ora l prudot plu a bon marcià ne tenian, nsci semëiel, defin nia cont dl bënsté di tieres. Cie messëssa pa se mudé?
Cunzec sciche “a mesura dla sort” o “a mesura di tieres” ne ie nia definei legalmënter. Perchël vëniel cun chësta definizions nce fat retlam per prudoc dl zidlamënt de massa (chël uel danter l auter nce dì zidlamënt te stales zënza lum dl di o aria frëscia, vejelamënt cun soia geneticamënter mudeda o castrazion zënza ndormia).
Dezijion cuscienta zënza nfurmazion. Chël ne va nia.
Pra la majera pert di prudoc mancel uni sort de nfurmazion sun l zidlamënt di tieres. Ma sce nce i prudoc a bon marcià vën definei “a mesura dla sort” ciuldì dassëssen pa po crì ora y paië scialdi deplù n prudot per chël che l ie propi unì tenì ite standarc de prutezion plu auc? Videos de zidlamënc ntensifs mostra for inò che i standarc minims legai y i cuntroi per l respet de chisc ne ie nia assé per garantì l bën di tieres.
La varizia ie bona, nsci nes ài nsenià…
Tl cumerz vëniel fat retlam de cërn che costa puech y nia. I/La cunsumadëures à nsci mparà che la cërn ie da cumpré a bon marcià. Nchinamei chëi che paiëssa deplù per cërn zidleda a mesura di tieres ne possa suvënz nia la cumpré ajache l mancia la ufierta. Vëira iel che l ne ie nia l prudot biologich che ie massa cër. Y da dì iel ënghe che l mancia suvënz la relazion danter l prudot y l tier vif.
Cie muessa pa se mudé?
Politicamënter iel debujën de auzé i standarc minims legai y nce i mpulsc per na produzion respetëusa di bujëns di tieres. L cumerz messëssa renunzië a ufiertes a bon marcià. L fossa de mpurtanza fé che n messëssa marché aldò i prudoc de tieres tla gastronomia y tl maië de cumenanza. Ala fin iel debujën de mudé la maniera de pensé pra i/la cunsumadëures – y de na nfurmazion trasparënta. L moto ie: maië scialdi manco cërn y chëla de cualità auta da zidlamënc respetëusc dl ambient y di tieres nstësc.
L ZCS se damanda na scola zënza retlam
Unuemes de marches y logos ne à nia da crì te na tlas
La scola dassëssa njinië per la vita la generazions che vën, les eduché y ti dé l azes al savëi. Retlam, inuemes de marches y de logos ne à nia da crì tla tlasses. Ma tla realtà ie i atëures dl’economia mpò presënc te tlas.
“Coche defensëures di/dla cunsumadëures se damandons bele da giut che la tlasses ne devënte nia na luegia de marcià per mprenditëures che mira al davani.” scrij l presidënt dla Zentrela Cunsumadëures.
La diretëura dla ZCS Gunde Bauhofer dij nce: “La scola dassëssa oradechël ncurajé chëla cumpetënzes che vën damandedes tla vita da uni dì di/dla cunsumadëures sciche p.ej. la capazità de se ntupé pra nfurmazions cumerzieles y de crì ora la ufiertes cun l miëur raport priesc-prestazion per la situazion persunela. Ma sce te tlas à nce i mprenditëures na usc saral scialdi plu rie a ti trasmëter ai sculeies y ala sculéees chësta cumpetënzes mpurtantes.”
Cosć astronomics per l sciaudamënt
Relevamënt di priejes dla ZCS: Avanamënc di priejes de plu che l 60%
L andamënt anuel di priejes di combustibli per mplanc de sciaudamënt mostra avanamënc di priejes de nchin 66%. Chi che ne sparania śën nia a sciaudé messerà auzé ora n bel grum de scioldi canche l giapa la proscima conta.
Dantaldut pra i combustibli fossii àn da utober dl 2020 messù cunstaté de gran aumënc de priesc. N meter cubich de gas da tiera custova nchin d’utober 2010 mo 0,678 euro. Śën iel 66% deplù, chël uel dì 1,124 euro (cuantità de refurnimënt 1.500 m3). Nce pra l uele da sciaudé àn pudù cunstaté n avanamënt dl priesc dl 38%. Pra l gas luter iel ënghe mo for l 17%. I priejes dla energies renuvables sciche pelets, lënia, menizles se à ntantsce plu o manco mantenì.
Chi che se tën ai cunsëies de sparani dla ZCS (https://www.consumer.bz.it/it/prezzi-dellenergia-alle-stelle-e-adesso) possa sparanië bëndebot y smendrì nsci si spëises. N’autra maniera de limité i cosć possa nce vester l mudamënt dl pitadëur d’energia. La ufiertes ndividueles possa te chësc cajo unì cunfruntedes diretamënter sun l portal de cunfront dla ARERA (www.ilportaleofferte.it). N pitl fil cundutëur per mudé dl pitadëur dla lectrisc y dl gas ie da giaté sun la plata webdla ZCS che pieta n chësc cont nce n servisc de consulënza.
Bit-cie?
La ZCS nfurmea: cie che n dassëssa savëi de bitcoin y criptovaluta
L curs dl bitcoin possa te puecia enes vester sometù à de gran flutuazions. Tl scumenciamënt de setëmber fova l curs mo sëura 44.000 €, do trëi enes se àl stabilisà ntëur a 36.000 €, cun na perduda de 8.000 € y n manco de plu dl 18%. Analisć ie dla minonga che per chësta flutuazions iel gaujes defrëntes: Tentatifs de regulamentazion da pert dl’autoriteies americanes, ntenzions semientes tl’Europa y la fazion negativa dl cunsum d’energia di bitcoin (aldò dl’Università de Cambridge adrova i bitcoin atualmënter za. 101 TWh al ann, chël ie puech sot al’adurvanza de lectrisc di Paejes Basc te n ann).
“Chësta flutuazions dl curs mostra tlermënter che l bitcoin ie da raté n nvestimënt ‘dassënn speculatif’” tlarësc la diretëura dla ZCS Gunde Bauhofer. Nvestì si scioldi te bicoins dassëssa perchël mé chëi, a chëi che ti sà unfat sce si scioldi ëssa da sfanté tl nia da n di al auter.
La ZCS à abinà adum la nfurmazions plu mpurtantes sun i bitcoin te na pitla plata de nfurmazion che ie da liejer online sot a https://www.consumer.bz.it/de/bitcoin-co-was-man-ueber-krypto-geld-wissen-sollte o da giapé tla purteles dla Zentrela.
Retrata pra compres online
Ie pa chësc puscibl nce dan la cunsënia dla marcanzia?
Anda L. ova cumprà online na mëisa y cater stuei y ova paià l dut cun la cherta de credit. La mubilia dassova vester da jì a tò n’ena do pra l pick-up point a Maran. Ma iló ne ie mei ruà nia. Anda L. à sun chëla cuntatà plu iedesc la firma, ma la ne à mei giapà na drëta resposta: la mubilia fova jita perduda. Desseneda à la landa fat valëi si rejon de retrata tl cajo de compres online se damandan la retuda di scioldi.
La firma de mubilia ne ulova n iede nia azeté la retrata cun la giustificazion che n ëssa permò pudù l fé 14 dis do la cunseniazion dla marcanzia – y te degun cajo dan la cunseniazion dla marcanzia. Anda L. à damandà cunsëi pra la ZCS che ti à mandà na retlamazion ala firma.
Nosta argumentazions: Tla lege iel bën scrit “retrata do la cunseniazion” ma la ntenzion dl legislatëur ie tlo che i tlienc/la tlientes posse se retré da chisc cuntrac; oradechël ie l desliamënt dl cuntrat, for aldò del codesc dla defendura di cunsumadëures, l mecanism de defendura finel tl cajo de na cunseniazion tardiva.
Trëi dis do à anda L. finalmënter giapà de reviers si scioldi.
